Phương pháp lấy mẫu xác định cấp bệnh, các chỉ tiêu đánh giá cấp bệnh?

Theo câu hỏi bạn, có vẻ chung chung là bệnh trên lúa. Xin trả lời như sau:
Thực sự bệnh trên lúa thì bệnh có trên cả 3 bộ phận : Lá, thân, bông đều có bệnh (mỗi bộ phận đều có tên bệnh riêng).

Ví dụ: Bệnh trên lá: Bệnh đốm nâu, bệnh vàng lá chín sớm, bệnh đạo ôn,…

Bệnh trên thân: Bệnh thối thân

Bệnh trên bông: Bệnh đạo ôn cổ bông, bệnh lem lép hạt

Bệnh trên thân, lá, bông : Bệnh đốm vằn

Bệnh trên lá và bông: Bệnh cháy bìa lá, bệnh đạo ôn.

Theo Viện Nghiên cứu lúa gạo Quốc tế ( IRRI), bệnh được phân theo 5 cấp sau: Cấp 1, cấp 3, cấp 5, cấp 7, cấp 9.

* Bệnh trên lá được phân cấp sau:

Cấp 1: < 1% diện tích lá bị hại

Cấp 3: 1 đến 5 % diện tích lá bị hại

Cấp 5: > 5 đến 25 % diện tích lá bị hại

Cấp 7: > 25 đến 50 % diện tích lá bị hại

Cấp 9: > 50 % diện tích lá bị hại

* Bệnh trên thân được phân cấp như sau:

Cấp 1: < 1/4 diện tích bẹ lá

Cấp 3: 1/4 đến ½ diện tích bẹ lá

Cấp 5: 1/4 đến 1/2 % diện tích bẹ lá, cộng lá thứ 3, thứ 4 bị bệnh nhẹ

Cấp 7: 1/2 đến 3/4 diện tích bẹ lá và lá phía trên

Cấp 9: Vết bệnh leo tới đỉnh cây lúa, các lá nhiễm nặng, một số cây chết

*Bệnh trên bông được phân cấp như sau:

Cấp 1: < vết bệnh đến 1% hạt bị bệnh

Cấp 3: > 1 đến 5 % hạt bị bệnh

Cấp 5: > 5 đến 25 % hạt bị bệnh

Cấp 7: > 25 -50 % hạt bị bệnh

Cấp 9: > 50 % hạt bị bệnh

Muốn đánh giá được cấp bệnh trên ruộng lúa: thì phải lấy mẫu ngẫu nhiên đại diện cho ruộng lúa như sau:

- Bệnh trên lá: Điều tra toàn bộ số lá của 5 tép ngẫu nhiên/ điểm, điều tra 10 điểm ngẩu nhiên phân bố đều trong ruộng lúa. Ví dụ : Bệnh đốm vằn, trên ruộng lúa ở giai đoạn làm đòng có 4 lá / tép, thì một ruộng lấy mẫu 200 lá. Trong 200 lá đó bắt đầu phân cấp bệnh từng lá như sau:

100 lá không có bệnh

80 lá bệnh cấp 1

20 lá bệnh cấp 3

Vậy đánh giá ruộng nầy bị bệnh đốm vằn ở cấp 1-3 là phổ biến, với tỷ lệ bệnh 50 %

- Bệnh trên thân: Điều tra ngẫu nhiên 10 tép/điểm, điều tra 10 điểm ngẫu nhiên/ ruộng. Trong lúc điều tra ghi nhận phân cấp 100 tép ví dụ như sau:

50 tép không có bệnh

18 tép bệnh cấp 1

25 tép bệnh cấp 3

8 tép bệnh cấp 5

Vậy đánh gía bệnh trên thân ở ruộng nầy ở cấp 1-3 là phổ biến với tỷ lệ bệnh 50 %

- Bệnh trên bông: Điều tra ngẫu nhiên 10 bông ngẫu nhiên/ điểm, điều tra 10 điểm/ruộng. Từ đó phân cấp và ghi nhận 100 tép trong lúc điều tra để ta lấy cấp bệnh chiếm tỷ lệ cao mà đánh giá cho cả ruộng (tương tự như cách đánh giá bệnh trên thân, trên lá)

Chi cục Bảo vệ thực vật An Giang

Nguồn Nông nghiệp An Giang