Hiện nay tại xã Kiến An, Chợ Mới, người dân canh tác hoa màu như đậu xanh, dưa leo… có xuất hiện một loại sâu mà người dân gọi là sâu dòi. Xin cho biết thêm về nguồn gốc, giai đoạn sinh trưởng, cách gây hại và phòng trừ loại sâu này ?

Trả lời: Đây là dòi đục lá có tên khoa học là Liriomyza trifolii. I. ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC

Trưởng thành là một loài ruồi rất nhỏ, thân dài khoảng 1,5-2mm, đặc biệt mặt lưng ở đốt ngực thứ 3 có u lồi màu vàng sáng. Sâu non dạng dòi có 3 tuổi, ấu trùng tuổi 1 có màu trắng và màu vàng tươi, ở tuổi 3 dài khoảng 2-3mm. Đủ sức dòi chui ra khỏi đường đục và làm nhộng trên mặt lá rồi rơi xuống đất, sau đó hóa thành ruồi trưởng thành tiếp tục đẻ trứng và hoàn thành vòng đời. Vòng đời của chúng thường ngắn khoảng 16 -17 ngày, nhiều lứa gối nhau trong một vụ vì vậy mức độ gây hại lớn.

II. TẬP TÍNH GÂY HẠI

Sau khi vũ hóa 24 giờ, ruồi đực không ăn thêm, chỉ bắt cặp với ruồi cái rồi chết. Ruồi cái vừa ăn thêm dịch của mô lá vừa đẻ trứng. Gây hại chủ yếu là ấu trùng, dòi đục thành những đuờng ngoằn ngoèo dưới biểu bì lá nên bà con thường gọi là sâu vẽ bùa, trong mỗi đường đục chỉ có một con dòi sinh sống và gây hại, dòi đục phá nhu mô lá tạo thành những đuờng cong màu trắng sau biến nâu làm giảm diện tích quang hợp của lá.

Dòi đủ sức thường cắn biểu bì lá ở vị trí cuối hoặc gần cuối đuờng đục ra ngoài hóa nhộng. Dòi đục lá gây hại trên nhiều loại rau như cà chua, dưa bầu bí, mướp, đậu đũa, cove, đậu bắp. Ngoài ra, một số loài hoa như thuợc dược, vạn thọ, hướng dương, mãn đình hồng, các loại cúc… và một số loài cỏ dại như cỏ màng màng, cây dền dại, thù lù… cũng là ký chủ của chúng nhưng mức độ ít phổ biến hơn.

III. CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ

1. Luân canh với các loại không bị dòi đục lá gây hại như lúa nước.

2. Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư thực vật khi thu hoạch , tiêu diệt nguồn lây lan.

3. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc hóa học sau: Polytrin 440P, sherpa, Visher, Trigard 100 DD, Ofunack, Fenbis, Vertimec 1.8ND…

Lưu ý: Trường hợp mật số cao, lá bị hại nhiều nên ngắt, tiêu hủy những lá bị hại trước khi phun thuốc thì hiệu quả sẽ cao hơn.

Chi cục Bảo vệ thực vật An Giang

Nguồn Nông nghiệp An Giang