Vôi là một trong những chất dùng để xử lý môi trường khá rẻ tiền nhưng có nhiều tác dụng và hiệu quả cũng rất cao, được khuyến cáo sử dụng rộng rãi để cải tạo ao hầm. Người tiêu dùng đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng thực phẩm phải sạch và an toàn, muốn như thế thì bắt buộc ngay từ khâu sản xuất, người nuôi cá tôm phải tránh sử dụng thuốc kháng sinh và khâu chăm sóc và quản lý môi trường nước là hết sức quan trọng để tôm cá không bị mắc bệnh trong suốt quá trình nuôi. Một trong những biện pháp phòng bệnh cho cá tôm hữu hiệu nhất là sử dụng thường xuyên định kỳ vôi bột.

Trước hết, vôi giúp hạ phèn đất và nước, diệt được cá tạp địch hại, rong tảo và cả các mầm bệnh trong ao. Vôi giúp cho mùn bã đáy ao được phân hủy, làm đáy ao tốt hơn do được khoáng hóa, chất lượng nước cũng được cải thiện, thức ăn tự nhiên của tôm cá cũng từ đó mà phong phú hơn. Đối với tôm nuôi, chất vôi trong ao còn có tác dụng trực tiếp đến tôm trong việc hình thành vỏ. Tuy nhiên, cũng không nên bón vôi quá nhiều vì có thể gây tác hại cho môi trường và cá tôm nuôi.

Hiện nay trên thị trường có chủ yếu 4 loại vôi :

- Vôi nông nghiệp: Nguồn gốc từ đá vôi san hô, võ sò v.v… được xay nhuyễn có công thức là CaCO3, có tác dụng hạ phèn, khử trùng.

- Vôi tôi: Ca(OH)2 dùng cải tạo ao, tăng pH đất, có ảnh hưởng lớn đến pH nước nhưng có thể dùng để tăng pH của ao nuôi.

- Đá vôi CaO: Vôi bột, vôi sống, có tác dụng tăng pH mạnh chỉ dùng cải tạo ao, không dùng cho ao đang nuôi cá tôm.

- Vôi đen CaMg(CO3)2: Nguồn gốc từ đá vôi đen (Dolomite), có khoảng 4% magiê, có tác dụng hạ phèn trong nuôi tôm, tăng hệ đêm trong ao nuôi mà ít ảnh hưởng tới pH của môi trường . Tuy nhiên do giá thành cao, loại vôi này ít được sử dụng.

Trong nuôi thủy sản tùy từng điều kiện mà ta sử dụng :

1/ Nếu cải tạo ao nuôi : dùng vôi bột CaCO3 hay vôi tôi Ca(OH)2 liều lượng sử dụng 10 – 15 kg/ 100m2.

2/ Nếu dùng để hạ phèn : trong ao nuôi, vào mùa mưa hay ở những vùng đất phèn thường có hiện tượng rửa trôi phèn sau những trận mưa và xì phèn từ đáy ao. Trong trường hợp này thường dùng vôi bột CaCO3 với liều lượng như sau :

+ Đối với ao nuôi cá con : liều dùng từ 3 – 4 kg/100m2 hòa với nước, lóng lấy nước trong tạt xuống ao (làm lại nhiều lần).

+ Đối với ao nuôi cá lớn, tôm : liều dùng từ 1 – 2 kg/100m2 hòa với nước rồi tạt xuống ao không cần lóng trong.

+ Đối với bè nuôi cá : treo bịch, liều dùng từ 2 – 4 kg/10m3 nước trong bè, treo thành bịch nhỏ đầu dòng chảy.

3/ Vôi bón xuống ao làm lắng chìm các chất hữu cơ dạng keo lơ lửng trong nước làm cho nước sạch. Qua thực tế sau mỗi trận mưa, nước dồn xuống ao nuôi, nước có nhiều phù sa và nước ao bị đục, hạn chế sự chiếu sáng vào nước, cản trở sự quang hợp của thực vật thủy sinh, ao bị thiếu dưỡng khí cho tôm cá. Dùng vôi CaCO3 để điều chỉnh độ trong của nước ao, liều lượng 1 – 2 kg/100m2 hòa với nước tạt khắp ao, độ trong sẽ trở lại bình thường.

4/ Ngoài ra trong suốt quá trình nuôi cá tôm, định kỳ 10 – 15 ngày nên bón vôi nông nghiệp (CaCO3) vào ao một lần, liều lượng từ 1 – 2 kg/100m2 (đối với bè thì treo túi vôi liều lượng 2 – 4 kg/10m3 nước bè), vì đây là hình thức phòng bệnh cho cá tôm hữu hiệu và rẻ tiền nhất. Nếu thường xuyên áp dụng biện pháp này thì cá tôm sẽ ít bị bệnh.

Như vậy, đối với ao,bè nuôi cá tôm thì vôi có tác dụng đa năng, vừa là chất phòng trừ địch hại, dịch bệnh vừa cải thiện môi trường và còn là loại phân bón làm tăng độ màu mỡ của ao. Do đó, dùng vôi có tác dụng cao, tuy nhiên vôi phải có chất lượng tốt không bị pha tạp chất (đất, cát) và phải được bảo quản cẩn thận.

Nguồn tin: Phòng Khuyến ngư – Trung tâm Khuyến nông An Giang