Bệnh cúm gia cầm do vi rút gây ra. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan nhanh, tỷ lệ chết rất cao (100%), gây thiệt hại lớn về kinh tế. Các loài gia cầm: Gà, vịt, ngan, ngỗng, gà tây, chim cút, bồ câu, đà điểu, các loài chim hoang dã đều có thể mắc bệnh. Bệnh có thể lây sang người và một số động vật khác.

CÁCH NHẬN BIẾT QUA TRIỆU CHỨNG VÀ BỆNH TÍCH

Gia cầm bị bệnh cúm có các triệu chứng: Sốt cao, ho, thở khó, phù đầu và mặt, mắt đỏ, mào và tích sưng to, da tím tái, da chân xuất huyết, chảy nước mắt, nước dãi, ỉa chảy rất nặng, phân xanh-vàng.

Mổ khám gia cầm bệnh thấy máu không đông; xoang bụng tích nước hoặc viêm dính; xuất huyết trên bề mặt các cơ và các cơ quan nội tạng, đặc biệt là ở dạ dầy tuyến và ruột; xoang mũi và khí quản xuất huyết, chứa đầy dịch nhầy.

BIỆN PHÁP PHÒNG BỆNH

- Chỉ chọn mua gia cầm ở những cơ sở giống tốt, bảo đảm không có bệnh cúm. Chỉ chọn những con khoẻ mạnh, nhanh nhẹn.

- Chuồng nuôi bảo đảm thoáng, mát, khô, có ánh nắng mặt trời chiếu vào. Sân chơi và ao nuôi phải có hàng rào bao quanh.

- Chăm sóc, nuôi dưỡng tốt. Thức ăn cần đảm bảo dinh dưỡng, không ẩm mốc. Nước uống sạch và phải được thay thường xuyên.

- Thường xuyên thay độn chuồng. Hàng ngày quét, dọn phân, có hố thu gom phân và chất thải để xử lý.

- Phải có hố sát trùng trước khu vực chăn nuôi. Không cho người ngoài vào khu chăn nuôi. Ngăn không cho gia cầm tiếp xúc với bồ câu, chim trời, chuột.

- Sau mỗi đợt nuôi phải thu dọn phân, cọ rửa sạch các dụng cụ chăn nuôi. Rắc vôi bột hoặc quét nước vôi mới tôi xung quanh, bên trong chuồng nuôi, nền chuồng và sân chơi. Để trống chuồng từ 10 đến 15 ngày.

Cũng có thể sát trùng bằng cách phun focmon 2-3%, iodin 0,5%, cloramin T 0,5-2%... toàn bộ nền và tường chuồng nuôi.

BIỆN PHÁP CHỐNG DỊCH

Khi có bệnh xảy ra phải:

1. Thông báo ngay cho Cán bộ Thú y Cơ sở.

2. Không bán chạy, không ăn thịt gia cầm trong đàn bị bệnh, không vứt xác chết bừa bãi.

3. Bao vây ổ dịch, tiêu hủy toàn bộ gia cầm chết, mắc bệnh và các gia cầm khác trong đàn, bằng cách :

- Đốt bằng củi hoặc xăng dầu… Nếu có điều kiện thì đốt trong các lò chuyên dụng.

- Đào hố chôn sâu, toàn bộ đáy và thành hố được lót ny-lon. Gia cầm tiêu hủy đựng trong bao dầy, có chất sát trùng, buộc chặt miệng, sau đó cho xuống hố. Đảm bảo bề mặt gia cầm chôn cách mặt đất tối thiểu 1m. Trước khi lấp đất, rải một lớp vôi bột hoặc phun một trong hai dung dịch sau đây: focmon 5%, xút (NaOH) 3-5%.

4. Vệ sinh tiêu độc ổ dịch theo trình tự sau:

- Phun sát trùng, tiêu độc toàn bộ khu vực chăn nuôi liên tục 2-3 lần trong tuần đầu. Riêng chuồng nuôi phải để nguyên trạng, phun thuốc sát trùng và ủ 5-7 ngày.

- Quét dọn, thu gom và tiêu hủy phân rác, chất độn chuồng.

- Rửa sạch chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi, để khô, sau đó phun sát trùng hai lần, cách nhau 10-15 ngày bằng một trong các dung dịch: Nước vôi tôi 10%, xút 2-3%, focmon 2-3%, crezin 5%.

Nước rửa chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi phải được thu gom vào hố và trước khi đưa ra ngoài phải được xử lý bằng cách cho vôi vào đạt nồng độ 10%;

- Việc nuôi gia cầm trở lại phải được sự đồng ý của Chi cục Thú y Tỉnh, Thành phố.

Chú ý: Tất cả những người tiếp xúc với gia cầm bệnh, phải sử dụng bảo hộ lao động, tránh lây nhiễm bệnh.

Nguồn tư liệu của Dự án khắc phục khẩn cấp dịch cúm gia cầm