Trong Hội thi Nhà nông sáng tạo 2005, chiếc máy bứt củ lạc của ông Huỳnh Thái Dương (Bình Thuận) đã đoạt giải nhất. Ông Dương là một nông dân chỉ có trình độ học vấn lớp 9, trước đó đã từng chế tạo thành công máy tách hạt bắp.
Đầu năm 2005, được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bình Thuận hỗ trợ 40 triệu đồng (coi như đề tài khoa học thuộc sở quản lý), ông Dương bắt tay nghiên cứu việc chế máy “lặt đậu phộng” - theo cách gọi của dân quê huyện Hàm Thuận Bắc.

Chế tạo máy bứt củ lạc khó hơn máy tách hạt bắp nhiều. Để tách hạt bắp ra khỏi cùi bắp chỉ có một yêu cầu là làm sao cho hạt bắp tách khỏi cùi. Còn củ lạc thì rắc rối hơn. Củ lạc gắn với thân cây bằng một đoạn cuống. Mà yêu cầu là bứt củ lạc tách rời thân cây nhưng không kèm theo cuống. Đã vậy, củ lạc có hai lớp vỏ, vỏ ngoài mỏng dễ vỡ, lớp vỏ lụa bên trong cũng quan trọng. Vấn đề đặt ra cho máy bứt củ lạc là không làm vỡ vỏ ngoài, đồng thời cũng không được làm dập vỏ trong, vì nếu vỏ lụa bị dập sẽ ảnh hưởng đến chất lượng hạt đậu khi bảo quản.

Mày mò tìm tòi và thử nghiệm, cuối cùng ông Dương cũng đã chế tạo được chiếc máy bứt củ lạc. Chiếc máy được thiết kế có đầu kéo, năng suất đạt 2 - 2,5 giờ/ bứt hết 1ha đậu, tỷ lệ thất thoát (vỡ vỏ, hao hụt...) hiện nay là 0,3%. Năng suất này tương đương với 80 người cùng làm việc. Tháng 8/2005, ông Dương tuyên bố chế tạo xong và đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ Bình Thuận nghiệm thu.

Tuy nhiên, chiếc máy của ông Dương chỉ thực hiện việc bứt sau khi lạc đã được nhổ lên. Trong tươnglai, ông đang suy nghĩ đến việc chế tạo một chiếc máy nhổ và bứt lạc liên hợp.

Nguồn trích: Tuổi trẻ