Anh Nguyễn Hồng Sơn - chủ một cơ sở sản xuất chỉ xơ dừa xuất khẩu ở xã Khánh Thạnh Tân, huyện Mỏ Cày đã thiết kế và chế tạo thành công máy đập tướt chỉ xơ dừa liên hoàn an toàn và hiệu quả cao.

Hiện nay, nghề sản xuất chỉ xơ dừa xuất khẩu đã và đang phát triển mạnh tại Bến Tre, nhưng hầu hết các cơ sở sản xuất chỉ xơ dừa đều sản xuất theo phương pháp thủ công. Qui trình công nghệ sản xuất chỉ xơ dừa này không đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn lao động vì công nhân phải trực tiếp tiếp xúc với máy (dùng tay chèn, đẩy vỏ dừa vào hệ thống búa đập), nguy cơ xảy ra tai nạn trong lao động xảy ra rất cao như: trượt chân, đưa tay vào lỗ tiếp liệu… Ngoài việc không đảm bảo an toàn trong lao động, qui trình sản xuất này còn gây ô nhiễm môi trường do: cơ chế hoạt động của máy đập, đẩy vỏ dừa dập nát tung ra bên ngoài lưới chắn làm mụn dừa phát tán vào môi trường.

Từ thực tế này, anh Nguyễn Hồng Sơn - chủ một cơ sở sản xuất chỉ xơ dừa xuất khẩu ở xã Khánh Thạnh Tân, huyện Mỏ Cày đã thiết kế và chế tạo thành công máy đập tướt chỉ xơ dừa liên hoàn an toàn và hiệu quả cao. Máy đập tướt liên hoàn được chế tạo dựa trên cơ chế hoạt động của 2 máy đập và tướt riêng biệt trước đây nhưng tại lỗ tiếp liệu của máy tướt cũ thiết kế thêm bộ phận đập vỏ dừa để khi nạp vỏ nguyên liệu vào lỗ tiếp liệu thì ở máng ra chỉ ta sẽ thu được thành phẩm bỏ qua công đoạn đập vỏ, giảm thiểu tối đa chi phí nhân công và tỉ lệ tiêu hao về nguyên-nhiên liệu.

Kết cấu máy đập tướt liên hoàn theo thiết kế của anh Nguyễn Hồng Sơn bao gồm các hệ thống chính: khung máy, trục máy, hệ thống đập chỉ, hệ thống tướt chỉ và hệ thống chuyển tải. Trong đó, hệ thống đập chỉ gồm: trục đập, tấm chắn mụn, thanh lừa và cửa tiếp liệu; hệ thống tướt chỉ gồm: trục tướt, lưới thoát mụn, răng thành; hệ thống chuyển tải gồm: băng tải vỏ dừa, băng tải mụn (phế phẩm) và băng tải chỉ thành phẩm. Với kết cấu này khi máy vận hành, công nhân điều khiển sẽ tiếp liệu cho băng tải vỏ; khi vỏ dừa đến cuối băng tải rơi vào cửa tiếp liệu, các răng trên trục đập quay với vận tốc tối đa 34m/s cuốn vỏ dừa chà xuống tấm chắn mụn và xé chúng ra từng mảnh nhỏ. Lúc đến nắp đậy, lực ly tâm làm các mảnh vỏ tuột khỏi răng bay lên nắp chạm vào thanh lừa và chuyển sang trục tướt. Tại đây, vỏ được các răng thành giữ lại và các răng trên trục tướt sẽ mang vỏ đập vào lưới thoát mụn, tạp chất rơi xuống băng tải mụn ra ngoài còn vỏ khi lên tới nắp thì tuột khỏi răng bị đẩy về phía sau, răng thành sẽ giữ phần vỏ này lại để thực hiện chu kỳ tiếp theo cho đến cuối lưới thoát mụn, khi đó vỏ dừa sẽ thành chỉ.

Sau hơn một năm hoạt động thử nghiệm, máy đập tướt liên hoàn hoàn toàn phù hợp qui trình công nghệ sản xuất chỉ xơ dừa hiện nay và mang lại những hiệu quả kinh tế- xã hội khá cao. Máy có thể đập tướt trên tất cả các loại vỏ dừa, vỏ tươi hay khô đều có thể cho vào máy để sản xuất chỉ xơ dừa mà sản phẩm chỉ thành phẩm vẫn đảm bảo chất lượng cao: sợi chỉ to, dài, ít bị gãy vụn, độ đồng đều cao…Bên cạnh đó, sử dụng máy đập tướt liên hoàn có thể giảm chi phí sản xuất vì toàn bộ qui trình sản xuất chỉ cần 2 công nhân đứng máy, các vị trí vận hành sản xuất theo phương pháp thủ công trước đây có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động đã được thay thế bằng máy móc tự vận hành và điều khiển từ xa, khoảng cách giao diện của công nhân so với máy tối thiểu là 3,5m, máy còn vận hành theo cơ chế khép kín, liên tục, có thể hạn chế tối đa khả năng phát tán mụn dừa vào môi trương xung quanh nên đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn lao động và không gây ô nhiễm môi trường do bụi và tiếng ồn. Theo tính toán bước đầu khi sản xuất 1 tấn chỉ xơ dừa có thể giảm 5% tỉ lệ thất thoát nguyên liệu, tiết liệm 10 lít nhiên liệu và giảm 50% chi phí lao động so với công nghệ cũ. Đặc biệt năng suất đạt 0,6 tấn chỉ xơ dừa/giờ (cao gấp 2 lần máy cũ), tăng thu nhập của người lao động từ 28.000đồng/người/ngày lên đến 68.000 đồng/người/ngày, lợi nhuận thu được cao hơn 280.000 đồng/tấn so với máy cũ.

Ngoài ra, máy được thiết kế gọn nhẹ, dễ thao tác, các thiết bị lắp đặt hiện đang được lưu thông rộng rãi trên thị trường, chi phí lắp đặt một máy đập tướt liên hoàn từ 12-15 triệu đồng thấp hơn máy cũ khoảng 10 triệu đồng. Với những tiện ích và hiệu quả thiết thực này, mô hình máy đập tướt xơ dừa của anh Nguyễn Ngọc Sơn đã đạt giải 3 hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật tỉnh Bến Tre lần thứ I do Sở Khoa học và Công nghệ Bến Tre tổ chức vừa qua. Việc chế tạo thành công máy đập tướt liên hoàn trong sản xuất chỉ xơ dừa bước đầu đáp ứng những yêu cầu của nghề sản xuất chỉ xơ dừa xuất khẩu đồng thời khuyến khích người dân tìm tòi và ứng dụng những tiến bộ Khoa học Kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao chất lượng và sản lượng cũng như năng lực cạnh tranh của những dòng sản phẩm truyền thống Bến Tre trên thị trường quốc tế và khu vực hiện nay.

Nguồn:BTOL-bannhanong.vietnetnam.net (7/3/2006)