Ngô nếp Cồn Hến từ lâu đã được coi là loại thực phẩm quý của Huế. Phù sa màu mỡ của sông Hương đã góp phần tạo nên vị ngon ngọt, dẻo thơm của ngô Cồn Hến. Từ những bắp ngô này, người dân Huế đã chế biến nhiều món ăn nổi tiếng. Hiện nay, giống ngô nếp Cồn Hến do bị lẫn tạp nên đã bắt đấu thoái hóa, nếu không kịp bảo tồn thì trong tương lai không xa, giống ngô này sẽ biến mất.

Các giảng viên Đại học Nông lâm Huế đã thu thập, bảo tồn tập đoàn ngô nếp của miền Trung, trong đó có giống ngô nếp Cồn Hến, đặc sản nổi tiếng của Huế, đồng thời trồng khảo nghiệm thành công giống ngô rau của Hà Nội và nước ngoài tại Thừa Thiên - Huế.

Sau 5 năm nghiên cứu, PGS.TS Trần Văn Minh, Hiệu trưởng Đại học Nông lâm, và các đồng nghiệp của ông đã phục tráng được giống ngô nếp Cồn Hến, giữ lại đặc điểm bản chất quý hiếm của nó.

Theo tiến sĩ Trần Văn Minh: "Phục tráng giống ngô Cồn Hến là phương pháp chọn lọc, trước hết phải thu thập đúng giống nếp Cồn Hến, sau đó phải chọn 2 , 3 vụ tổng hợp chọn cá thể tách ra các dòng thuần từ các quần thể giống hỗn hợp, chúng tôi đã chọn cá thể đến thế hệ thứ 7 (tức là đến thế hệ F7), lúc ấy các dòng đã thuần bó biểu hiện trên các tính trạng. Đặc biệt là các tính về hình thức như chiều cao cây đồng đều, số lá đều, sắc cây, bắp thân đồng đều. Khi định hình rồi, tiếp tục đưa các dòng hỗn lại với nhau, sau khi hỗn dòng tiếp tục chọn lọc hỗn hợp ba vụ nữa".

Vậy là quá trình phục tráng giống ngô nếp Cồn Hến phải qua 10 vụ. Đến nay, giống ngô nếp phục tráng đang được nông dân trồng trên đồng ruộng. Ngoài ra, tiến sĩ Trần Văn Minh cũng đã thu thập bảo tồn quỹ gene của 24 giống ngô nếp của 14 tỉnh miền Trung, tách 15 dòng, dự định sẽ hỗn các dòng này nhằm chọn ra quần thể giống bắp nếp Cồn Hến thuần chủng.

Đặc biệt, ở vùng đất có khí hậu khắc nghiệt như Thừa Thiên-Huế, trước kia chưa bao giờ trồng được ngô rau. Mới đây, ông đã thu thập 20 giống ngô rau trên thế giới và ở Hà Nội để chọn lọc trồng thành công hai loại: giống LVN23 của Viện nghiên cứu ngô Việt Nam và 1 giống ngô rau nhập ở nước ngoài thích nghi với điều kiện khí hậu. Đây là tín hiệu vui đối với người dân nơi đây, vì họ sẽ không còn phải mua ngô rau nhập từ nơi khác.

Từ thành công trên, sắp tới Đại học nông lâm Huế sẽ xây dựng chợ Nông Lâm chuyên bán các sản phẩm rau sạch nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân cũng như khách du lịch trong và ngoài nước.

bannhanong.vietnetnam.net (10/4/2006)
(Nguồn:VTV)