Tỉnh An Giang chúng tôi chú trọng nhất là chương trình lúa chất lượng cao để XK. Từ chỗ dân chỉ có thói quen để giống thì từ việc thúc đẩy phát triển lúa chất lượng, đến vụ đông xuân 2006 đã có 50% diện tích gieo cấy (250.000 ha) dùng giống xác nhận, đưa năng suất và chất lượng lúa lên rất đáng kể. Nhưng đấy là tỉnh bỏ tiền ra làm lấy thôi, ngân sách trung ương hỗ trợ không đáng kể.

Như NNVN đã đưa tin hôm 3 /3/2006, Bộ NN-PTNT tổ chức Hội nghị tổng kết chương trình (CT) Giống quốc gia, đánh giá lại toàn bộ CT sau 5 năm thực hiện và triển khai kế hoạch thời kỳ 2006 -2010. Nhìn nhận về CT, ông Nguyễn Thọ Cảnh - GĐ Sở NN-PTNT Nghệ An cho biết:

Chương trình giống đã giải quyết được những trì trệ về công tác giống tồn tại suốt thời gian dài trước đó. Ví dụ dự án phát triển giống lúa lai tại Nghệ An, dù sự hỗ trợ từ phía TW không nhiều nhưng nhờ có định hướng, tỉnh vẫn quyết tâm làm. Nghệ An từ chỗ không biết SX giống lúa lai thì nay dân bắt đầu nắm bắt được quy trình SX hạt giống F1 và dự kiến đến 2010 tỉnh sẽ tự túc được 30-40% giống lúa lai để gieo cấy cho 70.000 ha lúa lai đại trà. Tiếp đến là CT phát triển giống lạc, nâng NS lạc từ 13,9 tạ/ha năm 2003 lên 19 tạ/ha năm 2005. Còn bộ giống cây lâm nghiệp, cây ăn quả ở Nghệ An được cải thiện về chất lượng, sạch bệnh, có quy trình chống tái nhiễm bệnh khi đưa ra SX, nhờ đó hiệu quả kinh tế rất cao. Mấy năm gần đây vùng cam xứ Nghệ không những được mở rộng diện tích, NS cao hơn, lại được giá do chất lượng cam tốt từ đó đời sống người trồng cam khá lên; vụ cam năm 2005 có hộ thu 350 triệu đồng từ cam.

Giống còn đóng góp rất lớn cho tăng trưởng chăn nuôi. Hiện số lượng đàn trâu, bò của Nghệ An đứng đầu toàn quốc, chất lượng ngày một tốt đã đưa tỷ trọng chăn nuôi đạt 31,5% tỷ trọng nông nghiệp. Bước tiến đó về căn bản nhờ giống tốt và phương pháp lai tạo tốt. Tóm lại CT giống đã có tác động rất tích cực, vì vậy cần phải tiếp tục để giúp địa phương cải thiện SX. Chúng ta khoan hãy thỏa mãn NS cây trồng, nhất là khi nói NS lúa đã "kịch trần". Như 10 năm trước ai dám nghĩ NS lúa đạt 9-10 tấn/ha/vụ, thế mà nay điều đó lại thành sự thật.

Chương trình giống được các địa phương đồng tình nhưng khi thực hiện thì thấy địa phương nào cũng "kêu", như cách làm manh mún, dàn trải và vốn về địa phương quá ít?

Có sự dàn trải, xé nhỏ các dự án giống vì phía Trung ương thiếu định hướng là cái gì cần ưu tiên làm trọng điểm, cái nào chưa nên làm. Ngoài ra vì là lần đầu tiên thực hiện chương trình nên lúng túng. Một vấn đề mà các tỉnh thường kêu là phân cấp, quản lý dự án thế nào? Theo tôi nên hình thành dự án theo 3 cấp, từ trung ương, tỉnh cho đến người SX, cùng thống nhất được nội dung, giải pháp làm và cách giải ngân (như CT cải tạo đàn bò thực hiện trước đó). Khi đã thống nhất phương pháp làm thì kinh phí cần rót thẳng về cho các kênh làm dự án, đồng thời người thực hiện dự án phải tự chịu trách nhiệm. Không như cách làm hiện nay là tiền phân về cho Sở Tài chính quản lý, sau đó Sở lại phân bổ lại kinh phí.

Các địa phương họ "kêu" kinh phí ít cũng đúng thôi, vì thực tế đúng là nó ít thật. Về cơ bản các cơ sở SX giống ở hầu hết các tỉnh đều nghèo nàn, không có nhà máy chế biến hạt giống, kho lạnh để bảo quản giống. Nghệ An chúng tôi mong muốn có một cơ sở nhân giống cây lâm nghiệp và cây ăn quả bằng nuôi cấy mô mà mãi không thực hiện được. Dự án thì tỉnh duyệt rồi, đất cấp rồi, nhưng nhìn đi nhìn lại không lấy đâu ra khoản kinh phí nào để thực hiện dự án (khoảng trên 10 tỷ). Thế là chịu, khó khăn vậy đấy!

Nguồn: NNVN-bannhanong.vietnetnam.net ( 06/03/06)