Năm nay mưa kéo dài khiến nhiều vườn xoài thất mùa, nhưng giống xoài tứ quí Thanh Sơn ở Chợ Lách Bến Tre vẫn phát huy ưu điểm: cây ra hoa gặp mưa dầm, sương muối, sương mù vẫn đậu trái trỉu cành.

Người lai tạo giống.

Anh Nguyễn Thanh Sơn ở ấp Phú Đa, xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách, Bến Tre cho biết quá trình lai tạo được giống xoài cho trái suốt năm nầy là cả một quá trình nghiên cứu thực nghiệm. Giống xoài tứ quí cao sản mà anh được Bộ Nông nghiệp & PTNT công nhận địa chỉ xanh vườn giống, có nguồn gốc từ cây xoài tứ quí trong vườn nhà ông ngoại vợ của anh.

Ngày xưa, vườn của ông ngoại trồng xoài bằng hạt, chưa am hiểu kỹ thuật triết ghép như bây giờ. Trong vườn có một cây "đốc" cho trái quanh năm, trái nhỏ, hạt to, ăn xanh chua chua, ngọt ngọt khá ngon. Trái chín, không ngọt bằng các giống xoài khác.

Năm 1995, thấy cây xoài tứ quí của ông ngoại già cỗi, anh muốn giữ giống xoài này, nên lấy bo (mắt ghép) về ghép vào cây xoài vườn nhà đã cao lớn. Gốc ghép là cây xoài trồng bằng hạt, không rõ là giống xoài gì. Một năm sau cây xoài nầy cho trái. Trái sai, nhỏ và chất lượng không khác gì giống xoài tứ quí nhà ông ngoại. Lúc này anh có suy nghĩ: cây dừa xiêm trồng dưới tán dừa ta, khi ra hoa thụ phấn chéo, những trái dừa sau này lấy làm giống trồng, sẽ cho thế hệ dừa xiêm trái to, nước nhiều. Anh liên tưởng và muốn thử giống xoài tứ quí này, cũng có thể lai tạo cho giống trái to, chất lượng ngon hơn, nếu được thụ phấn với xoài cát Hoà Lộc. Và kết quả đúng như anh nghĩ, những bông xoài tứ quí sau khi thụ phấn với xoài cát Hòa Lộc đậu trái to. Anh tuyển một trái to nhất, lấy hạt ươm trồng.

Sau ba năm trồng, nóng lòng muốn biết kết quả thử nghiệm của mình ra sao, anh xử lý "bắt" cây xoài trồng hạt này cho trái sớm bằng cách khoanh vỏ vòng quanh gốc, cây đơm bông đậu trái rất sai, chùm từ 7-9 trái và trong lúc mang trái, cây vẫn ra hoa, đậu tiếp trái non. Liên tục từ năm bắt cây ra trái sớm đến nay, cây xoài lai của anh vẫn giữ đặc điểm giống xoài tứ quí của ông ngoại, cho trái suốt năm, chỉ có khác là trái to hạt nhỏ và chất lượng ngon hơn nhiều.

Cây xoài đầu tiên nay được 11 năm tuổi, anh Sơn đã nhân ra hàng chục ngàn cây giống bằng phương pháp vô tính (ghép), trồng ở vườn nhà và gửi trồng ở nhiều vùng đất khác nhau như: Vĩnh Long, Đồng Tháp, cà Mau, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh... cây đều thích hợp với các vùng đất trên, xanh tốt và cho trái như cây đầu dòng...

Anh Sơn cho biết: giống xoài cao sản ghép vào gốc ghép ươm hạt khác nhau, đều cho trái giống như cây mẹ. Tuy nhiên, nên dùng gốc ghép là xoài bưởi, cây sinh trưởng mạnh, ít sâu bệnh, cây trồng 18 tháng có thể để trái được. Với gốc xoài bưởi, trong 1-2 năm đầu cây cho trái có mùi bưởi, những năm sau đó không còn. Giống xoài cao sản này có ưu điểm: cây có hai vụ cho trái nhiều, vụ thứ nhất thu hoạch trước tết nguyên đán, vụ thứ hai thu hoạch vào rằm tháng tám âm lịch. Ngoài ra, cây ra bông cho trái rãi rác quanh năm, không cần tác động của gió chướng (gió mùa Đông Bắc) hay phải xử lý bằng hóa chất như những giống xoài cao sản khác.

Xoài chất lượng cao.

Anh Sơn cho chúng tôi xem biên bản thẩm định của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Bến Tre: đây là giống xoài cao sản sinh trưởng mạnh, ít sâu bệnh, nhanh cho trái, trái quanh năm và cho năng suất cao, cây trồng hạt 6 năm tuổi cho trên 60 trái/vụ/cây. Cây trồng gốc ghép 3 năm tuổi cho trên 60 trái/vụ/cây. Trọng lượng trái trung bình 800-900 gram (cá biệt có trái cân nặng 1,5 kg, cơm dày trên 90%, trái xanh cơm màu vàng, chín vàng đậm. Hạt nhỏ, không xơ. Độ Brix (ngọt) trung bình 15,5%. Khi cho trái, cây chậm tăng trưởng chiều cao, dễ thu hoạch và bao trái.

Giống xoài cao sản của anh Nguyễn Thanh Sơn được trại thực nghiệm Cái Mơn đưa vào chương trình quản lý nâng cao chất lượng cây giống tốt của huyện Chợ Lách Bến Tre và Cục Khuyến nông Khuyến lâm, Bộ Nông nghiệp &PTNT đã cấp giấy chứng nhận giống xoài cao sản của ông Nguyễn Thanh Sơn ở ấp Phú Đa, Xã Vĩnh Bình, Chợ Lách, Bến Tre là "địa chỉ xanh vườn giống" vào năm 2002.

Đây là giống xoài mới cho trái quanh năm chưa có tên, nên anh Sơn đã lấy tên của mình ghép vào giống xoài: "xoài cao sản Thanh Sơn". Ưu điểm của giống xoài nầy là có thể dùng ăn xanh ngay khi trái còn non, hơn hẳn xoài tượng. Xoài cho trái quanh năm, thích hợp phục vụ ở các khu du lịch. Xoài cao sản Thanh Sơn có vị chua chua ngọt ngọt nên bán được giá cao. Anh Sơn cho biết giá bình quân là 25.000 đ/kg. Riêng vụ mùa nầy xoài của anh được siêu thị Mỹ Tho và TP.HCM mua vào từ 30.000 – 35.000 đ/kg.

Nguồn:BTOL/TTKNQG-bannhanong.vietnetnam.net (2/3/2006)