Sau khi nhận được thông tin về vụ cá chết hàng loạt ở thượng nguồn sông Sài Gòn (Thanh Niên số ra ngày 17/4), Trung tâm quốc gia quan trắc cảnh báo môi trường và phòng ngừa dịch bệnh thủy sản khu vực Nam Bộ đã đến điều tra khảo sát khu vực xảy ra cá chết. Nơi đây có khoảng 46 lồng cá nằm dọc trên sông, từ cửa đập chính kéo dài khoảng 30 km đường sông (chủ yếu là cá điêu hồng, một lồng cá lăng và 1 lồng cá chình).

Người dân sống trong khu vực này cho biết cá chết theo 2 đợt: nước ròng cá chết 50% và sau đó nước lớn, dòng chảy ngược lại, cá chết tiếp. Vào thời điểm xảy ra cá chết, Nhà máy sản xuất bột mì Miwon vừa xả nước thải ra sông (lúc nước ròng), cùng lúc với hồ Dầu Tiếng xả nước đẩy mặn theo hợp đồng xả nước giữa hồ Dầu Tiếng với Tổng công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco), nên đã đẩy nước thải của Nhà máy Miwon chảy dọc theo sông Sài Gòn, làm cho cá bè chết đột ngột. Đến khi nước lớn, dòng chảy ngược lại, làm chết tiếp một số bè cá ở cuối nguồn.

Tại thời điểm cá chết, người dân cho biết thấy có dòng nước màu đỏ chảy dọc theo sông Sài Gòn và dòng nước này chảy đến đâu thì cá chết đến đó. Cá chết rất nhanh, chỉ trong khoảng 20 - 25 phút đã chết gần như hết bè. Trước khi chết, cá nhảy dựng lên khỏi mặt nước, rơi xuống, lật ngửa bụng. Dấu hiệu bệnh tích khi cá chết có biểu hiện xuất huyết các gốc vây, miệng mở to, một số cá bị nổ mắt. Qua điều tra, các nhà chuyên môn bước đầu nhận định cá chết không phải do bệnh (vi khuẩn, vi-rút, ký sinh trùng, nấm), mà khả năng do nước thải từ các nhà máy có những chất độc gây hại cho cá. Trường hợp cá chết cùng thời điểm xả thải của Nhà máy Miwon, có khả năng do chất độc Cyanure có trong nước thải, vì trong củ mì tươi để chế biến bột mì của nhà máy có hàm lượng HCN (acid cyanhydric) rất cao.

Nhận thấy mối đe dọa đến nguồn nước cung cấp cho Nhà máy nước Tân Hiệp (TP.HCM) nên Sawaco đã cử cán bộ cùng với Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM trực tiếp khảo sát khu vực thượng lưu sông Sài Gòn thuộc địa phận 2 tỉnh Bình Dương và Tây Ninh, trong đó có huyện Dầu Tiếng - nơi cá chết để tìm hiểu. Nhận thấy vụ việc này rất nghiêm trọng nên Sawaco đã có văn bản gửi UBND TP.HCM đề nghị chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố chủ trì phối hợp với các cơ quan quản lý môi trường của 2 tỉnh Bình Dương và Tây Ninh có biện pháp ngăn chặn, không cho xả nước vào sông Sài Gòn gây ô nhiễm. Một cán bộ Phòng Kỹ thuật của Sawaco khi trao đổi với Thanh Niên sáng 17/4 đã nhận định: "Cá chết như vậy chứng tỏ rằng nguồn nước có vấn đề, ảnh hưởng xấu đến chất lượng nguồn nước. Đây là vấn đề bức xúc không riêng TP.HCM mà của cả Bình Dương, nơi người dân cùng sử dụng nguồn nước sông Sài Gòn".

Tình trạng ô nhiễm này cũng đe dọa đến 10 tỉnh thành phố khác trong hệ thống sông Đồng Nai (ngoài TP.HCM và Bình Dương) là Đồng Nai, Bình Phước, Long An, Tây Ninh, Bà Rịa-Vũng Tàu...

bannhanong.vietnetnam.net (18/04/2006) 

(Nguồn:TNOL)