Nước ta thành công nuôi tôm càng xanh trên ruộng nước ngọt, nuôi cá tra, cá chép, cá mè v.v... thả bè, nuôi cá măng, tôm sú, tôm thẻ nước lợ trên ruộng, dọc bờ biển hay trên đất cát bờ biển trải plastic. Có lẽ chúng ta cũng nên phát triển thêm nuôi cá diếc vây mỏng - threadfin, còn có tên là cá "moi" Thái Bình Dương, ngay tại biển cả, như một ngư dân bang Hawai, Hoa Kỳ đang làm. Cá diếc thịt trắng - moi Thái Bình Dương là một loài cá ngon cho thời xưa vua chúa tại các đảo Hawai. Nhưng nay cá địa phương này hầu như không còn nữa, vì nạn lạm thác.

Mới đây cách bờ biển thủ phủ Honolulu khoảng hơn ba cây số, anh ngư dân thợ lặn John Tandy Cates đang nuôi trong những bè cages lưới loại cá thân ánh bạc này. Trại bè cá bằng lưới rộng đến 13 mẫu tây, đặt sâu 12, dưới mặt biển. Bờ biển Hawai là khu du lịch lớn của Mỹ, còn hơn cả bờ biển Nha Trang, Phan Rang, Phan Thiết. Vì vậy nuôi cá biển gần bờ gây ra vấn đề ngành du lịch. Các nhà môi sinh học thường chỉ trích ngay cả việc thả bè bè lưới nuôi cá hồi - salmon gần biển. Nhưng nuôi cá ngoài khơi cách bờ biển 2-3 cây số thì không ảnh hưởng đến du lịch. Bè lưới lại ở sâu dưới nước nên không làm (chướng tai) gai mắt ai cả, cũngnhư không bị bão tố tàn phá hay cản trở việc tàu bè qua lại.

Cá diếc thịt trắng có vẻ như là sống mạnh xa bờ biển. Cates cho biết chỉ có 1% cá con thả bè chết mà thôi. Xa bờ, các thức ăn nuôi cá sẽ loãng hết đi mau lẹ, cho nên cá nuôi ít bệnh tật hơn nuôi ở ao, hồ, sông, ruộng. Cates và các ngư dân khác lập ra một công ty nuôi lứa đầu tiên, thả 100.000 cá con trong bè lưới. Mỗi ngày họ bơi thuyền ra khơi, thuyền chở hàng tấn thức ăn cho cá, cột thuyền vào bè, bơm thức ăn qua một ống lớn, xem neo bè có còn cột chặt dưới đáy biển không và lượm hết mọi rong biển dính vào bè lưới. Khi cần vào trong lưới, họ mở phecmơtuya - zip một bên cạnh lưới để bơi vào, làm cá con chạy tán loạn.

Vấn đề quan trọng như mọi người nuôi tôm cá biết rõ là cá con giống. Cates nói: Nếu bạn là một ngư dân, bạn biết rõ là bắt cá con giống ở ngoài khơi rất dễ cạn kiệt. Cứ hai tháng công ty nuôi cá biển sâu cần 150.000 cá con giống, nhưng chưa có cơ sở nào nuôi cá đầy đủ số cá con giống này cả. Công ty của Cates mua cá con giống từ các trại cá giống và thổi chúng vào một ống rộng 10cm vào một khu nuôi cá con giống bên trong bè lưới. Cá càng lớn thì khu này càng được nới rộng thêm ra. Sau 6 tháng nuôi, cá diếc thịt trắng này sẽ cân nặng nửa kg mỗi con và thích nghi bán ra cho các tiệm đồ biển. Bắt cá lớn trong bè biển sâu này là cả một nghệ thuật và cần thợ lặn lành nghề, nếu không sẽ đụng mạnh làm chết cá hay thợ bắt cá sẽ chết ngộp. Mỗ bè nuôi cá sâu 19,5m từ trên xuống dưới và rộng 24m, cột neo cách sàn đáy biển 15m.

Cates học nghề nuôi cá bè chìm sâu này, nhờ tham dự một thí nghiệm được Đại học Hawai và Viện Hải dương học bảo trợ. Hai cơ quan này đã thành công nuôi cá diếc thịt trắng, bè chìm sâu ngoài khơi, năm 1999; gần Honolulu. Các nước như Nauy, Úc đã thành công nuôi cá biển ngoài khơi, nhưng họ thả nổi bè gần mặt biển cho dễ ra vào. Hhawai là nơi nuôi cá bè chìm sâu dưới đáy biển đầu tiên trên thế giới. Đây là ngành nuôi cá biển sâu thương mại đầu tiên. Cá con giống bán cho công ty là 38 xu Mỹ một con. Hiện nay, các doanh nghiệp nuôi cá sâu dưới biển đang khởi sự ngoài khơi các bang New Hampshire, Texas và Puerto Rico.

GS. Tôn Thất Trình

100 MB free hosting. Click here to build your own free site.

KHPT, 4/7/2003