Vậy là cuối cùng “Hai Lúa” kiêm thợ săn trầm Nguyễn Hoàng Huy đã đạt gần như trọn vẹn những gì anh ấp ủ: nhân trồng được cây dó để vừa cứu chúng khỏi nạn tuyệt chủng vừa tạo ra trầm, nguồn lợi nhuận siêu đẳng. Lại còn giúp bao nhiêu người thoát cảnh đói nghèo bằng trồng dó.
Một thuở gian nan

Tôi gặp anh ở vùng dó Phước Thạnh (Tam Thạnh, Núi Thành, Quảng Nam) khi anh cùng với nhóm “kỹ thuật viên” do anh đào tạo đang chuẩn bị làm giàn để đứng xử lý tạo trầm. Những cây dó mới trồng trong vườn của anh Phạm Hồng Khôi sắp được khoan lỗ vào thân để đưa chất xúc tác tạo trầm vốn là một hợp chất nhựa thực vật do chính anh Huy tìm ra. “Tui mới cùng anh em vô xử lý một số dó trồng ở Phang-đờ-rang (Krông Pút, Đắc Lắc) về đã phải lên đây ngay. Trời mưa dầm, phải tranh thủ làm để còn kịp quay vô Sài Gòn, “công ty mẹ” đang giục vô gấp để xử lý cho một số vườn dó trồng ở vùng Đông Nam bộ...” - anh Huy nói.

Sản phẩm trầm nhân tạo từ cây dó đã nhận được cúp vàng và huy chương vàng do Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn tặng tại Hội chợ triển lãm nông lâm thủy sản quốc tế - VN tại TP.HCM hồi đầu tháng 11-2005.

Trước đó, giữa tháng 5-2005, dự án trồng và tạo trầm thành công trên cây dó bầu hương đã nhận được giải nhất tại cuộc thi “Ngày sáng tạo VN” do Ngân hàng Thế giới tại VN và Bộ Tài nguyên - môi trường tổ chức tại Hà Nội.

Trong khi anh em lục tục leo lên giàn, lăm lăm những chiếc khoan, chủ vườn Khôi vui ra mặt nói mãi với tôi về vườn dó gần 200 cây mà anh là một trong số ít những người đầu tiên ở Tam Thạnh theo chân anh Huy vào rừng nhổ về trồng cách đây chỉ tám năm. Hồi giữa năm ngoái, anh đã nhờ anh Huy xử lý 10 cây, theo giá bán tại địa phương hiện nay mỗi cây ít nhất cũng được 10 triệu.

“Sung sướng với tui là thấy những ai làm theo mình chừ đều khá lên. Nhớ chuyện mình khuyên người ta trồng dó mà cứ bị coi như là xúi người ta làm bậy mà buồn cười...” - anh Huy nhắc lại. Đó là những năm tháng anh đã tạo được trầm cho những cây dó tự mọc ở những vườn nhà vùng trung du Tiên Phước quê anh, rồi bắt đầu phát động bà con ở vùng Tiên Phước, Núi Thành trồng dó, từ đó nhân ra nhiều nơi trong tỉnh và cả nước.

Nhưng để có được thành công như thế, trước đó anh đã trải qua không biết bao khổ nhọc. Tại sao trăm cây dó trên rừng chỉ dăm mười cây có trầm? Anh trăn trở đặt câu hỏi. Và anh càng day dứt hơn khi thấy cây dó đang trước nguy cơ bị tuyệt diệt. Gom những đồng vốn mọn còn lại, năm 1991 anh kêu năm người cùng anh vào một vùng rừng ở Tiên Phước đóng trại làm nấm mèo để sống nhưng đồng thời tìm hiểu về dó trầm.

Một lần, anh bắt gặp một cây dó cụt ngọn gần trại nấm. Chính phần ngọn cụt của cây dó đó đã hé lộ cho anh chìa khóa tạo trầm cho cây dó. Anh thấy qua những lỗ khoan của côn trùng đã làm ngọn dó ấy tạo nên một lượng trầm. Mừng như đã tìm thấy một phần mạch vàng, anh quay về tìm mua những cây dó đứng nơi vườn rừng của người dân trong vùng để thử nghiệm. Anh mày mò, nghiền ngẫm đầy khổ nhọc của một thợ săn trầm mới qua lớp 9..., và anh đã tìm ra một hợp chất làm xúc tác đặt vào những lỗ khoan trên cây dó...

Tạo trầm để trồng dó

Mãi đến năm 2001, nhiều người vẫn còn nhỏ to về nỗi khó khổ của anh Huy, một số tỏ ra không mấy tin vào thành tựu của anh. Nhưng anh thì lại đầy phấn chấn khi công thức tạo trầm của anh đã đạt kết quả khá cao: cây dó sau xử lý một năm rưỡi có thể cho ra trầm loại 5 đẹp và một ít trầm loại 4, một cây dó lớn có thể cho ra đến gần 100kg trầm.

Cả đến phần ngọn, cả đến những cây dó nhỏ cũng có thể xử lý tạo trầm được. Và đến nay thành công vượt cả mong đợi của anh là công thức xử lý của anh đã có thể cho ra tốc - loại trầm có dầu ăn theo khắp các thớ gỗ của cả một đoạn thân dó dài, được xem là cơ cấu để hình thành kỳ nam - loại trầm hương thượng đẳng. Nhưng đáng nói nhất, từ chủ đích “tạo trầm để trồng dó”, ngay sau những thành công bước đầu của mình anh Huy đã vận động bà con ở Tiên Phước quê mình theo anh hết lên rừng nhổ dó con về trồng ở vườn nhà lại tìm mua những hạt dó từ những cây dó lớn còn lại ở những vườn rừng về trồng gieo và bán cho người trồng ở các nơi.

Anh lại phát hiện thêm nôi dó giống ở Tam Thạnh, lặp lại ở vùng quê này việc nhân trồng và ươm bán dó con cũng như bán những cây dó mẹ, giúp nhiều người thoát nghèo và giàu có nhanh lên. Từ thành tựu có tính khởi dẫn của anh, từ nôi dó giống Quảng Nam, đến nay có ngót triệu cây dó đã được nhân trồng ở Quảng Nam cũng như nhiều nơi trong nước, trong đó có vô số dó đã có thể xử lý tạo trầm được...

Thành công mở ra những cơ hội mới. Tháng 3-2004, anh tham gia thành lập Công ty TNHH sản xuất - thương mại - dịch vụ DBH và đảm nhiệm chức vụ phó giám đốc kỹ thuật. Nhưng mong ước của anh là phải có công ty đứng chân tại đất Quảng quê nhà để có thể phát huy được năng lực của nôi dó giống và dó trồng đặc hữu của cả nước này, đồng thời có điều kiện giúp những người đã cùng mình mở ra việc trồng dó buổi đầu. Vì vậy, đến đầu tháng 6-2005, anh thành lập công ty con - chi nhánh Dó bầu hương (CN DBH) - tại Quảng Nam.

Thành công ngày hôm nay của anh được gieo mầm từ sự khát khao tìm hiểu và được tắm tưới bằng sự đam mê và dấn thân.

Nguồn tin: (TTO)